مسجد گوهرشاد

مسجد گوهرشاد: تقریبا تمام زائرانی که به قصد زیارت به

حرم امام رضا (ع) می روند، حتما سری هم به کهن ترین مسجد در اماکن متبرکه

رضوی، به نام مسجد گوهرشاد می زنند. مسجدی بسیار قدیمی که سراسر آن می توان

هنر و معماری اصیل ایرانی را مشاهده کرد.

مسجد گوهر شاد در قسمت

جنوبی حرم امام رضا (ع) قرار گرفته است، این مسجد زیبا به دست گوهرشاد

بیگم همسر شاهرخ و در دوره تیموری، در مشهد ساخته شد. مسجد گوهرشاد قدمت

بسیار بالایی دارد و معماری زیبایی که در طراحی آن وجود دارد، باعث می شود

تا گردشگران تور مشهد

را به سمت خود بکشاند. در واقع می توان گفت این مسجد به دلیل مجاورت با

حرم امام رضا ع و زیبایی های هنری در طراحی اش، پر بازدیدترین مسجد ایران

نیز محسوب می شود. در گدشته، مسجد گوهرشاد محل فعالیت های فرهنگی و سیاسی

مردم، علیه حکومت بود. به همین دلیل این مسجد محبوبیت زیادی در بین مردم

پیدا کرده است.

تاریخچه مسجد گوهرشاد:

در

سال 818 هجری قمری، گوهرشاد که دختر امیر غیاث الدین ترخان بود، دستور

ساخت مسجدی را داد که در قسمت جنوبی حرم امام رضا (ع) قرار داشته باشد.

ساخت این بنا در سال 821 هجری قمری به پایان رسید. پس از آن همسر گوهرشاد

برای افتتاح مسجد از شهر هرات به مشهد سفر کرد و در این سفر قندیلی به وزن 3

هزار مثقال طلا، به مسجد گوهرشاد اهدا کرد. در این زمان گوهر شاد که از

زنان به نام و مشهور عصر خود، یعنی دوره تیموری بود، به قتل رسید، به همین

دلیل نام این مسجد را گوهرشاد گذاشتند. تاریخ بنای مسجد را می توانید در سه

نقطه از ایوان جنوبی یا همان ایوان مقصوره معروف، مشاهده کنید. البته

واقعه مهم کشتار و سرکوب مردم چند ماه قبل از وقوع کشف حجاب نیز، در مسجد

گوهرشاد رخ داده است.

معماری مسجد گوهرشاد:

بنای

مستحکم مسجد به سبک کلاسیک و به صورت چهار ایوانی ساخته شده است. چهار

ایوان آن در صحن مربعی مسجد قرار دارند و در فاصله بین این ایوان ها شبستان

های وسیعی قرار گرفته است. مسجد گوهر شاد دو درب ورودی وخروجی دارد. ایوان

هایی که در اضلاع متفاوت مسجد قرار دارند به صورت قرینه ساخته شده اند.

البته شما می توانید در جای جای این مسجد، هنر ایرانی را تماشا کنید. طاق

های گنبدی، مناره هایی با سبک ایرانی و همچنین خطوطی بر زمینه گچی آن وجود

دارد که زیبایی این بنا را چند برابر می کند. مناره های مسجد به سبک مقرنس

بنا شده است، همچنین یکی از مهمترین هنرهای دوره تیموری یعنی معرق کاری را

می توانید در این مسجد مشاهده کنید، روی کاشی معرقی به رنگ زردو با خط ثلث

نام بانی مسجد گوهرشاد، در قسمت ایوان شمالی مسجد ایوان دارالسیاده نوشته

شده است.

از

هنرها و تزیینات دیگری که می توانید در این مسجد مشاهده کنید، اسلوب و خط و

کاشی کاری های معرق و غیر معرق، مقرنس و گچکاری است، البته تمامی اضلاع

مسجد با کاشی معرق پوشیده شده است. شما می توانید بر روی دیوارهای مسجد،

اسماءالله، آیات قرآن و احادیث مختلفی را نیز مشاهده کنید.

ایوان مقصوره:

ایوان

مقصوره، حدودا 500 متر مساحت دارد و دارای 37متر طول و 5/25 متر ارتفاع

است. اگر کمی دقت کنید می توانید تاریخ بنای مسجد را بر روی کاشی معرق می

توانید بیابید، البته محراب مسجد نیز در این ایوان قرار دارد که تماما از

سنگ مرمر ساخته شده است.

گنبد مسجد نیز بر بالای آن قرار گرفته است،

البته اگر به مسجد سری بزنید حتما منبر بزرگی را مشاهده خواهید کرد که از

آن با عنوان منبر امام زمان ع یاد می شود. کتیبه تاریخی بایسنقر(فرزند

گوهرشاد، یکی از بهتری ثلث نویسان تاریخ) در پیشانی ایوان مقصوره قرار

گرفته است. تاریخ ساخت بنا را بر کاشی معرق روی این کتیبه می توانید مشاهده

کنید

منبر امام زمان (ع):

منبری

بلندی که به منبر امام زمان (ع) معروف است، در قسمت جنوب ایوان مقصوره و

نزدیکی محراب قرار گرفته است این منبر در سال 1243 هجری قمری به دستور

فتحعلی شاه قاجار، از چوب گردو و گلابی ساخته شده است که روی آن منبت کاری

های بی نظیری را می توان مشاهده کرد. یکی از ویژگی های مهم و قابل توجه این

منبر، شیوه منبت کاری است که در آن به کار رفته است، نشان می دهد که به

هیچ وجه از آهن و میخ در آن استفاده نشده است. ساخت منبر در سال 1325 آغاز

شد و توسط استاد حیدر نیکنام گلپایگانی مرمت شد. این منبر دارای 7.5 متر

ارتفاع و 14 پله است.

گنبد و مناره ها:

گنبد

مسجد گوره شاد 41 متر ارتفاع دارد که بر روی ایوان مقصوره جای گرفته است.

این گنبد به آجر لعاب دار و کتیبه ای به خط کوفی مزین شده است. مناره های

مسجد هر کدام 43 متر ارتفاع دارند و کتیبه هایی بر روی آن ها می توان

مشاهده کرد. مناره ها دقیقا بر روی زمین بنا شده اند و در کنار ایوان

مقصوره بالا رفته و گلدسته ای روی آن ها به چشم می خورد.

مرمت:

صدمات

زیادی به مسجد گوهرشاد در طول زمان به دلیل عوامل طبیعی و انسانی وارد شده

است. زمین لرزه ای که در سال 1084 هجری قمری اتفاق افتاد این مسجد را دچار

صدماتی کرد که بعدهای مورد بازسازی و مرمت قرار گرفت. البته پس از گلوله

باران روس ها در سال 1330 نیز در مسجد بازسازی هایی صورت گرفت زیرا گنبد و

ایوان های مسجد آسیب زیادی دیده بودند.

اگر به زیارت حرم امام رضا (ع)

رفتید، بازدید از این مسجد تاریخی و معنوی را که نشستن در آن آرامش متفاوتی

را به شما خواهد داد، فراموش نکنید. همچنین در این مسجد نماز جماعت نیز

برپا می شود.

ارسال پیام نقل قول تشکر حذف تشکر گزارش